İngilizcede Edilgen Yapı
İngilizcede Passive Voice, işi yapan kişinin genelde belli olmadığı durumlarda kullanılır. yani işlem ve sonuç önemlidir. Eğer eylemi kimin yaptığını belirtmek istiyorsak " by-tarafından " edatı koymamız gerekiyor.
1
İngilizcede edilgen yapıda cümle kullanırken dikkat edilmesi gerekli en önemli konu fiillerdir. Aşağıda " clean " fiilinin kullanımına dikkat edelim:
The street is cleaned every day. / Cadde hergün temizlenir.
ıt is made of wood. / Tahtadan yapılmış.
Örneklerde görüldüğü gibi fiili 3. hali ( form ) ile kullandık. Burada yani PASSIVE kullanımda işi yapan kişi genelde belli değildir. İşin olması önemlidir. Cadde gergün temizlenir derken " is " kullanımına dikkat edin. Buradan hareketle eğer " streets " deseydik çoğul olacağından " are" dememiz gerekecekti.
The streets are cleaned every day . Caddeler hergün temizlenir.
Some bottles are used again. Bazı şişeler tekrar kullanılır.
The euro is used in many european countries. Euro pekçok Avrupa ülkesinde kullanılır.
Bu mantıkla hareket ederek "passive-edilgen" kullanımı öğrendiğimiz diğer zamanlara uyarlayabiliriz.
2
Yukarıdaki en son örneği PAST zamanda kullanalım :
Some bottles were used again last year. Geçen yıl bazı şişeler tekrar kullanıldı.
The streets were cleaned yesterday. Dün caddeler temizlendi.
I was born in 1973. 1973'de doğdum.
Rubbish were collected. Çöpler toplandı.
I was asked to inform you. Seni bilgilendirmem istendi. ( Soruldum )
The tea was invented in China. Çay Çinde bulundu.
"Are" yardımcı fiilinin geçmiş halinin " were" olduğunu hatırlayalım. Kısa bir hatırlatma da yapalım :
am=was
is=was
are=were
şeklinde yardımcı fiiller geçmiş zaman yapılıyordu.
3
Gelecek zamanda ise " will be " kullanarak passive yaparız. Burada "am , is, are " yardımcı fiillerinin " will be " şeklinde kullanıldığına dikkat edelim:
Tomorrow the streets will be cleaned. Yarın caddeler temizlenecek.
The tickets for Rome will be sold here till next week. Gelecek haftaya kadar Roma biletleri burada satılacak.
Yine fiilin ( esas fiil ) 3.halinin ve will be kullanıldığına dikkat edelim:
Geriye dönecek olursak, biletlerin herzaman burada satıldığını belirtelim:
The tickets are sold here every day. Biletler hergün burada satılır.
Gelecek zaman ifade ederken "are" yardımcı ekinin will be' ye dönüştüğünü hatırlayalım.
4
Passive - edilgen yapının olumsuz halinin nasıl yapılacağını yukarıdaki açıklamalardan hareketle kolayca tahmin edebiliriz. Daha önceki makalelerde olumsuz yapıları çalışmıştık. Şimdi buraya uygulayalım;
Geniş Zaman :
The euro isn't / is not used in England. Euro İngiltere'de kullanılmaz.
The street isnot cleaned every day here. Cadde burada her gün temizlenmez.
Geçmiş Z. ;
Rubbis weren't / were not collected yesterday. Dün çöpler toplanmadı.
The tickets weren't sold . Biletler satılmadı.
Olumsuz yapıda Passive kullanırken yine fiilin 3. hali ( formu ) aynı şekilde kullanılır. Yani biz sadece yardımcı eki değiştiriyoruz. Bu ayrıntı da bir bakıma kolaylık sağlıyor anlamamız için.
Fiilin 3. halinde kalması eylemin sürekli başkaları tarafından yapıldığını gösteriyor. Aradaki yardımcı zamanın ( fiilin ) değişmesi sadece ne zaman yapıldığını belirtiyor. Mesela :
"The street is cleaned every day " cümlesi ile The street was cleaned every day " cümlesi arasındaki zaman farkını sadece " was " bellli ediyor. Zaten "is " ile " was " aynı anlama gelen iki ektir. Yani biri geniş diğeri geçmiş z. eki.
Gelecek Z.;
The beach will not be cleaned tomorrow. Yarın kumsal temizlenmeyecek.